Podczas konferencji „Sąsiadki zza miedzy”, którą zorganizowaliśmy w dniach 6-7 czerwca w Goleniowie, jedną z najbardziej poruszających i inspirujących prelekcji była prezentacja Kingi Rabińskiej – animatorki kultury i ekspertki od działań opartych na lokalności. Jej wystąpienie zatytułowane „Drzewo bez korzeni upada” skupiło się na tym, czym w praktyce jest sąsiedzkość, jak różni się od samego sąsiedztwa oraz jakie wartości i postawy mogą budować trwałe więzi społeczne w lokalnych społecznościach.
Sąsiedzkość to więcej niż wspólne miejsce zamieszkania
W swoim wystąpieniu prelegentka wskazała, że prawdziwa sąsiedzkość opiera się nie tylko na geograficznej bliskości, ale na wartościach takich jak:
- zaufanie i życzliwość,
- solidarność i wsparcie słabszych,
- gotowość do współdziałania,
- świadomość lokalnych zasobów i tożsamości.
To właśnie te elementy – często niezauważalne na pierwszy rzut oka – tworzą społeczną odporność i pozwalają wspólnotom reagować na kryzysy oraz budować poczucie sprawczości.
Praktyczne przykłady z całej Polski
Prezentacja była bogata w przykłady realnych działań sąsiedzkich z różnych regionów Polski. Uczestniczki mogły poznać m.in.:
- „Twórczą Wioskę Baszowice” – inicjatywę z woj. świętokrzyskiego, łączącą sztukę, rękodzieło i integrację społeczną.
- „Crazy Babki – pogotowie muzyczne” z Orli na Podlasiu – przykład twórczego zaangażowania seniorek w kulturę.
- „Przebłyski pamięci – Dubno społecznie” – działania opowiadające lokalną historię poprzez oddolne inicjatywy.
- Święto Śródmieścia w Szczecinie – festiwal współtworzony przez mieszkańców i dla mieszkańców, oparty na idei wspólnego doświadczania lokalności.
Jakie pomysły warto wdrażać?
Na zakończenie prezentacji pojawiły się konkretne inspiracje do zastosowania w społecznościach lokalnych, w tym przez Koła Gospodyń Wiejskich:
- tworzenie klubów lokalnego włóczykija i spacerów sąsiedzkich,
- rozwijanie turystyki i lokalnej przedsiębiorczości na bazie tradycji (sery, zioła, rękodzieło),
- tworzenie izb pamięci i muzeów społecznych,
- organizacja wydarzeń w naturze i międzypokoleniowych spotkań.
Podsumowanie
Wystąpienie Kingi Rabińskiej pokazało, jak wielką wartość mają działania osadzone w lokalnych kontekstach – tam, gdzie ludzie się znają, wspierają i chcą razem działać. Sąsiedzkość, jak podkreśliła prelegentka, to nie slogan – to postawa, dzięki której lokalna społeczność może się rozwijać, integrować i stawać coraz silniejsza.
